Sustainable Development Goals? Zo ga je ermee om in je communicatie

In 2015 zijn er 17 duurzame ontwikkelingsdoelen opgesteld door alle landen die aangesloten zijn bij de Verenigde Naties. Deze duurzame ontwikkelingsdoelen, ofwel Sustainable Development Goals (SDG’s), vormen een mondiaal kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. Hoe creëer je als organisatie relevantie in een wereld waarin je moet voldoen aan alle duurzaamheidseisen? En waar leg jij als communicatieprofessional de focus op in jouw werk? Hoe vind je de juiste duurzaamheidsonderwerpen en issues om over te communiceren? Dit blog biedt een handreiking voor marketing- en (corporate) communicatieprofessionals die worstelen met dit gecompliceerde domein.
Sinds de introductie van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en het klimaatakkoord is duurzaam ondernemen geen keuze meer: duurzaam ondernemen is een eis van de overheid, investeerders en de bevolking. Duurzaamheid is dus niet langer alleen een belangrijke pijler voor imago en reputatie, maar vooral een speerpunt voor organisational survival. Het idee achter de SDG’s is dat niemand achterblijft en dat iedereen in staat moet zijn te bouwen aan een betere toekomst. In 2030 zou de wereld er dan een stuk rooskleuriger uit moeten zien.
Ontwikkeling van media-aandacht in onstuimige tijden

Media-aandacht vormt een indicatie voor de maatschappelijk verantwoorde inspanningen van organisaties. In het afgelopen jaar zien we een hoop pieken en dalen als we kijken naar de hoeveelheid media aandacht voor de SDG’s. De grootste pieken zien we terug rond september, zowel in 2019 als in 2020, vanwege de SDG actiemaand. In deze maand vinden er diverse initiatieven plaats om awareness te creëren en de SDG’s opnieuw op de publieke-, bedrijfs- en media-agenda te zetten. De grootste dalen zien we in de zomer (juli t/m augustus), de zogeheten komkommertijd.
Vandaag is het #SDGactionday. Hoe gaat het met de SDG’s in Nederland? Lees het in het SDG Statusrapport 2020 op https://t.co/bHXuzSSPSJ pic.twitter.com/W5BxLLRtf3
— CBS (@statistiekcbs) September 25, 2020
Ook zien we een grote dip in de media-aandacht voor de SDG’s rondom de uitbraak van COVID-19 in Nederland. Een logisch gevolg, want in de maanden februari tot en met april 2020 werd media-aandacht gedomineerd door COVID-19 en werden overige topics, zoals duurzaamheid, op de langere baan geschoven.
De impact van COVID-19 op de media-aandacht voor SDG’s was echter tijdelijk, na april zien we media-aandacht voor de duurzame ontwikkelingsdoelen weer opklimmen. Sterker nog: de media-aandacht voor een aantal specifieke SDG’s is zelfs groter na de uitbraak van COVID-19 vergeleken met de periode daarvoor. Aandacht voor doelstellingen als ‘Leven op het land’ en ‘Duurzame steden en gemeenschappen’ is sinds februari 2020 tussen de 30 en 40 procent toegenomen. Dit wordt mede veroorzaakt door de bosbranden in onder andere Californië, maar ook door inhaakmomenten als #WorldHabitatDay en door Nederlandse initiatieven zoals Green Up The City (urban farming) en Cirkelstad (circulaire en inclusieve bouw). Helaas zien we wel dat media-aandacht voor de doelstellingen ‘Geen honger’ en ‘Einde aan armoede’ sterk is gedaald ten opzichte van voor COVID-19.
Hedendaags is er grote onzekerheid over de uitstoot veroorzaakt door bosbranden. Daarom bracht VU-hydroloog @mjevanmarle een methode uit waarmee ze tropische ontbossingen en bosbranden in kaart kan brengen. https://t.co/BlIDgcFoUi #SDGuniversiteiten #SDG #SDG15 @deVSNU
— Vrije Universiteit Amsterdam (@VUamsterdam) April 10, 2020
Het aandeel van de 17 SDG’s in de media
Van alle SDG’s wordt ‘Klimaatactie’ het meest besproken in de media, gevolgd door ‘Verantwoorde consumptie en productie’, ‘Partnerschap om de doelen te bereiken’, ‘Kwaliteitsonderwijs’ en ‘Betaalbare en duurzame energie’. ‘Leven in het water’ en ‘Schoon water en sanitatie’ komen van alle doelstellingen het minst vaak aan bod in Nederlandse media.

Klik hier voor een specificatie en uitleg van de 17 SDG’s.
Groeiende focus op het klimaat
Binnen de SDG ‘Klimaatactie’ zijn inspanningen op het gebied van global warming, biodiversiteit, energietransitie en circulariteit de belangrijkste onderwerpen. Dit verklaart ook de populariteit van de SDG’s ‘Verantwoorde consumptie en productie’ en ‘Betaalbare en duurzame energie’.
De overheid investeert in #innovatieve oplossingen en #klimaatbestendige #infrastructuur om #klimaatverandering tegen te gaan en te beperken. Wil jij meewerken aan duurzame oplossingen in ontwikkelingslanden? Bekijk onze programma’s! https://t.co/lzSMGzR5nB #klimaatactie #SDG13 pic.twitter.com/T2M93oOIwg
— RVO Internationaal (@RVO_Int_Ond) August 5, 2020
De media-aandacht voor deze SDG’s wordt vooral veroorzaakt door milieuorganisaties en -activisten zoals Urgenda. Ook zien we veel overheidsinstanties als RVO en diverse ministeries en gemeenten die zich in het gesprek mengen. Universiteiten, onderzoeksinstanties en financiële organisaties zoals de Stichting Lokaal Geld en de Eerlijke Geldwijzer, dragen ook een steentje bij. Uiteraard zijn ook de food- en agri-sector prominent zichtbaar in de online conversaties.
“Het maakt dus uit in welke taal consumenten de beschrijving van een 'insectenbagel' lezen" Anne-Kathrin Klesse @rsmerasmus wil weten hoe we consumenten 'betere' keuzes kunnen laten maken en draagt daarmee bij aan #SDG12: https://t.co/emNfMtDrep #SDGuniversiteiten @deVSNU pic.twitter.com/AL12YClB5P
— Erasmus University (@erasmusuni) January 14, 2020
Samen staan we sterk
Om de duurzame doelen te behalen is het belangrijk om samen te werken. De SDG ‘Partnerschap om de doelen te bereiken’ is dit jaar een van de meest besproken duurzame doelstellingen in de media. Hierbij ligt de focus enerzijds op het onder de aandacht brengen van nieuwe partnerships die ons gaan helpen de duurzame doelstellingen te behalen. Daarnaast wordt in de media ook opgeroepen om nieuwe partnerships te vormen. Denk hierbij aan keten- en cross-sectorale samenwerkingen tussen het bedrijfsleven, onderwijs en de overheid.
Belangrijke partijen die het gesprek over deze doelstelling domineren zijn overheidsorganisaties en gemeenten. Denk hierbij aan het CBS, diverse ministeries, universiteiten, onderzoeksinstanties en ondernemingsorganisatie als de KVK, VNO/NVW en MKB Nederland. Daarnaast zijn er ook diverse coalities ontstaan die zeer actief zijn in de media. De Dutch Sustainable Growth Coalition is hier een mooi voorbeeld van. Hier maken onder andere AkzoNobel, DSM, FrieslandCampina, Heineken, KLM, Philips, Shell en Unilever onderdeel van uit.
Berichtgeving over kwaliteitsonderwijs
Op het gebied van kwaliteitsonderwijs zien we een piek in de berichtgeving op inhaakmomenten als de ‘Dag tegen Kinderarbeid’. Binnen deze doelstelling zijn vooral non-profitorganisaties actief. Denk hierbij aan organisatie als Edukans, het Lilianefonds, Plan Nederland, Leren voor Morgen en GO! Onderwijs. Daarnaast leiden ook overheidsinstanties, ministeries en gemeenten een groot deel van de online conversaties.
Dag tegen Kinderarbeid: coronacrisis vergroot risico arbeidsuitbuiting. Voor het eerst in twintig jaar wordt een toename in kinderarbeid verwacht te wijten aan de coronacrisis. #zorgelijk #WDACL2020 #nochildlabourday #childrensrights #dagtegenkinderarbeid https://t.co/v7dM1jZFOB pic.twitter.com/vZyMzXxToq
— Defence for Children (@DefenceChildren) June 12, 2020
In Nederland zien we zowel een focus op internationale initiatieven als nationale inspanningen. Op internationaal gebied wordt er vooral gecommuniceerd over eerlijke kansen in het onderwijs, met name voor meisjes in ontwikkelingslanden. Op het gebied van nationaal onderwijs wordt er vooral gesproken over een aangepast curriculum voor Nederlandse scholen, zoals het invoeren van racisme als verplichte lesstof.
Waar moeten we ons op richten?
Als communicatieprofessional zal je ongetwijfeld worstelen met de keuze welke duurzame onderwerpen bovenaan de agenda moeten worden gezet. Met behulp van media analyses heb je een beter inzicht in de huidige trends binnen het duurzame domein. Hoe speel je als organisatie nou in op de trends die we online zien? Ga je mee met de stroom of kun je beter focussen op onderbelichte doelstellingen om als organisatie relevant te blijven?
Het belang van legitimiteit
Gedraagt jouw organisatie zich naar de ongeschreven regels binnen onze samenleving? Een organisatie wordt legitiem genoemd als zijn acties bijdragen aan het sociale systeem van normen en waarden. Dit is niet alleen belangrijk om de stakeholders tevreden te stellen, maar ook voor je algehele relevantie en organisational survival. Dit betekent dat je als organisatie niet kan achterlopen op jouw omgeving, de industrie en jouw concurrenten. Je ‘moet’ als organisatie aan de slag met duurzame doelstellingen, of je het wil of niet.

Wil je niet achterlopen op de andere organisaties binnen jouw industrie? Richt je dan in ieder geval op de SDG’s waar zij zich ook op focussen. In bovenstaande grafiek zie je het verloop over tijd van veelbesproken doelstellingen. Zo zie je dat in korte tijd de SDG ‘Klimaatactie’ veel terrein gewonnen heeft. Organisaties als Fairtrade Original en Too Good To Go moeten hierop inspelen om relevant te blijven. Verlies echter niet de SDG’s uit het oog die minder zichtbaar zijn in het algehele medialandschap. Vanuit de overheid en de bevolking wordt namelijk verwacht dat organisaties zich richten op alle 17 duurzame ontwikkelingsdoelen. Alleen door dit te doen kun je als organisatie écht legitimiteit claimen.
Het hoofd boven water houden door te werken aan je reputatie
Door hetzelfde te doen als de organisaties binnen jouw industrie (en het liefst nog een beetje meer) blijf je als organisatie legitiem. Een goede reputatie behaal je echter door jezelf juist te differentiëren. Je onderscheidt jezelf van anderen door innovatief te zijn en met nieuwe, creatieve ideeën te komen.
SDG’s als ‘Leven in het water’ en ‘Schoon water en Sanitatie’ worden nog relatief weinig besproken in de media. Hier laten veel organisaties kansen liggen. Juist door deze weinig besproken SDG’s te belichten kun je je als organisatie onderscheiden in dit duurzame domein. Claim deze domeinen en differentieer jezelf met unieke acties die bijdragen aan schone wateren en watervoorzieningen.
Ontdek hoe Atlas Copco’s internationale vrijwilligersorganisatie #WaterforAll sinds 1984 bijdraagt aan #SDG6, schoon water en sanitair. Kinderrechtenorganisatie @planbelgie zet Water for All in de kijker tijdens haar SDG-challenge. #ProudEmployerhttps://t.co/I8ekL1le3E
— Meet Atlas Copco (@MeetAtlasCopco) September 30, 2020
Waardevolle analyses voor jouw organisatie?
Met behulp van deze media-analyses kan OBI4wan waardevolle inzichten bieden in de kansen en bedreigingen voor jouw organisatie. Zie jij kansen om jouw duurzaamheidsprofiel of share of voice aan te scherpen? Heb je moeite met de keuze welke SDG’s te prioriteren in de communicatie? Of heb je overtuigingskracht nodig om de directie aan boord te krijgen? De experts van OBI4wan geven datagedreven en actiegerichte adviezen op het gebied van merkreputatie en markttrends. Dit is uiteraard advies op maat, afgestemd op jouw wensen en eisen. Neem daarvoor contact met ons op!